Banki chętnie przedstawiają frankowiczom propozycje polubownego zakończenia sporu w sprawie kredytu frankowego. Nic w tym dziwnego, bo ich sytuacja jest naprawdę trudna. Kredytobiorcy wygrywają obecnie około 99 procent wszystkich spraw. W tych okolicznościach ugoda to dla banku znaczne oszczędności. Sytuacja wygląda całkiem inaczej z punktu widzenia frankowicza. Do tego dochodzi kwestia opodatkowania ugody. Czy trzeba rozliczać się z urzędem skarbowym po jej podpisaniu? Wyjaśniamy, jak wygląda kwestia podatku od ugody frankowej w 2024 roku i czy obecnie warto rozważyć taką formę zakończenia sporu z bankiem.
Większość frankowiczów nie zdecydowała się na przyjęcie propozycji ugodowej banku i wystąpiła na drogę sądową z pozwem o ustalenie nieważności umowy. Mimo to – zwłaszcza przed tym, jak linia orzecznicza w sprawach dotyczących kredytów w CHF stała się ugruntowana – kilkadziesiąt tysięcy kredytobiorców podpisało ugodę z bankiem.
Problematyczna w ich przypadku stała się kwestia podatku od ugody frankowej. Na mocy takiej umowy dochodzi do umorzenia części kwoty zobowiązania. Bank zmniejsza wysokość należności po stronie kredytobiorcy, więc przedmiotowa korzyść stanowi przychód kredytobiorcy.
Warto wiedzieć, że co do zasady takie przychody konsumenta uzyskane w drodze umorzenia kredytu podlegają opodatkowaniu podatkiem PIT. Nie wszyscy frankowicze będą jednak musieli płacić podatek od ugody. Kredytobiorca pod pewnymi warunkami ma prawo do skorzystania ze zwolnienia.
Podatek od przychodu trzeba co do zasady zapłacić, gdy uzyskuje się zwrot określonej kwoty od banku oraz gdy dochodzi do umorzenia części zobowiązania. Nie ma bowiem wątpliwości, że każdy z tych przypadków stanowi przysporzenie dla kredytobiorcy. W normalnych okolicznościach bank musi sporządzić i przekazać klientowi oraz urzędowi skarbowemu dokument PIT-11. Kredytobiorca ma z kolei obowiązek rozliczenia się z tej kwoty i zapłaty podatku.
Sytuacja wygląda jednak nieco inaczej w przypadku kredytów w CHF. W przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych przychodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe określono zasady skorzystania z ulgi. Najważniejsza dotyczy tego, aby kredyt był zaciągnięty przez osobę fizyczną na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej (dopuszczalne jest zwolnienie od podatku dwóch kredytów, o ile dotyczą tej samej inwestycji – np. gdy jedno finansowanie zostało udzielone na zakup, a drugie na wykończenie nieruchomości).
Oprócz tego trzeba pamiętać, że ze zwolnienia można skorzystać tylko raz. Podatek dla frankowicza będzie należny, jeśli kredytobiorca już wcześniej zdecydował się na takie rozwiązanie.
Pierwotnie wspomniane rozporządzenie miało obowiązywać tylko do końca 2023 roku. Po analizach ustalono jednak, że jego moc zostanie przedłużona również na 2024 rok. Tym samym podatek dla frankowicza nie będzie naliczony, o ile zostaną spełnione warunki skorzystania z ulgi.
Warto pamiętać, że podatek od ugody frankowej trzeba będzie zapłacić np. w sytuacji, gdy kredyt nie został zaciągnięty na cele mieszkaniowe. Za taki przypadek zostanie uznane także finansowanie, które w części było przeznaczone na inną inwestycję. W tych okolicznościach ze zwolnienia będzie można skorzystać tylko w stosunku do części umorzenia. Wysokość podatku od ugody frankowej należna do zapłaty będzie zależeć przede wszystkim od wysokości rocznych dochodów kredytobiorcy i progu podatkowego, w którym się znajduje. Ze zwolnienia nie skorzystają również osoby, które zaciągnęły kredyt na zakup nieruchomości w celu inwestycyjnym czy na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Na tej podstawie widać, że spora część frankowiczów może skorzystać ze zwolnienia z podatku od ugody frankowej. Inną kwestią jest jednak opłacalność takiego rozwiązania.
Banki proponują polubowne zakończenie sporu kredytobiorcom spłacającym kredyty w CHF, ponieważ chcą ograniczyć wysokie koszty sporów sądowych. Instytucje często kontaktują się z klientami w tej sprawie jeszcze przed podjęciem przez nich działań formalnych. Wszystko po to, aby zwiększyć prawdopodobieństwo, że ci nie skonsultują swojej sprawy z profesjonalnym pełnomocnikiem.
Trzeba pamiętać, że w ugodach oferowanych przez banki sporo wątpliwości budzą zapisy dotyczące przeliczenia zobowiązania oraz nowych zasad spłaty. Instytucje finansowe nie uznają swojej winy za zaistniałą sytuację i nie są skłonne polubownie przyznać, że zaszły przesłanki do ustalenia nieważności umowy. Z tego powodu warunki ugody będą obejmowały tylko część korzyści, które można uzyskać przed sądem.
Przyjmując propozycję polubownego zakończenia sporu od banku, uzyskasz przekształcenie kredytu frankowego na złotówkowy. Jako zalety takiego rozwiązania można wymienić oszczędność czasu – w tym przypadku nie musisz podejmować dodatkowych działań, w tym kierować sprawy do sądu – oraz kosztów (tu jednak warto pamiętać, że koszty procesu po wygranej zostaną zasądzone od strony przegranej). Na tym kończą się korzyści. Podstawowe wady ugody dla frankowiczów to utrata możliwości pozwania banku, ryzyko zwiększenia raty w przyszłości oraz konieczność dalszej spłaty kredytu.
Ugoda frankowa zapewnia niewielkie korzyści w porównaniu z pozwaniem banku i walką o ustalenie nieważności kredytu. Przede wszystkim tylko kierując sprawę frankową na drogę postępowania sądowego, możesz doprowadzić do stanu, że umowa będzie traktowana tak, jakby nigdy nie została zawarta. Dla Ciebie to przede wszystkim uwolnienie się od zobowiązania i wygaśnięcie obowiązku dalszej spłaty rat. Dodatkowo strony będą zobowiązane do zwrotu na swoją rzecz wszystkiego, co sobie do tej pory świadczyły. Dzięki temu Ty uzyskasz świadczenie odpowiadające sumie wszystkich spłaconych do tej pory należności (w tym odsetek), a sam będziesz zobowiązany do oddania jedynie kwoty udostępnionego kredytu.
Z tych względów obecnie najczęściej nie opłaca się przyjmować propozycji ugodowej od banku. Tak czy inaczej, przed podpisaniem jakichkolwiek dokumentów, warto najpierw przekazać dokumenty dotyczące sprawy do analizy naszej Kancelarii. Specjalizujemy się w sprawach frankowych, dlatego masz pewność, że do sprawy podejdziemy kompleksowo:
Pamiętaj, że podatku dla frankowiczów nie zapłacisz nie tylko w przypadku ugody. Jeśli uda Ci się uzyskać unieważnienie umowy kredytu w postępowaniu sądowym, również w stosunku do zwrotu z tego tytułu skorzystasz ze zwolnienia.
