Sytuacja frankowiczów w sporach z bankami jest w ostatnich miesiącach bardzo dobra. Korzystne wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawiły, że kredytobiorcy regularnie wygrywają kolejne sprawy dotyczące zobowiązań we franku szwajcarskim. Mimo to banki robią wszystko, aby zakończyć spór polubownie. Instytucje finansowe próbują w ten sposób obniżyć koszty spraw frankowych. Jednym z rozwiązań jest przeprowadzenie mediacji z bankiem. Podpowiadamy, jak wygląda taki proces i czy warto wziąć w nim udział.
Procedury ugodowe w sprawach frankowych dzielą się co do zasady na dwie kategorie.
Pierwsza obejmuje propozycję polubownego rozwiązania sporu ze strony banku według jego wewnętrznych procedur. Proces jest przeprowadzany w pełni przez instytucję. Może być do niego wykorzystana bankowość mobilna. Ugody są proponowane zarówno przed wszczęciem procesu, jak i w jego trakcie.
Druga ścieżka obejmuje pośrednictwo Komisji Nadzoru Finansowego. W tym przypadku proces mediacyjny toczy się z wykorzystaniem środowiska teleinformatycznego UKNF, a warunki ugody są przygotowane na podstawie parametrów Przewodniczącego KNF.
To banki decydują, który z rodzajów procesów ugodowych wybiorą.
Proces mediacyjny w sprawie kredytu frankowego przeprowadzany za pośrednictwem Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy Komisji Nadzoru Finansowego składa się z kilku etapów.
Procedura zaczyna się od złożenia wniosku o mediację za pośrednictwem banku, w którym klient zaciągnął kredyt. System bankowości elektronicznej umożliwia jego bezpośrednie przekazanie do KNF. Jeśli bank wyrazi zgodę na mediację, dojdzie do zawarcia umowy o mediację i jej zarejestrowania w bazie.
Następnie sprawa jest przekazywana do mediatora, który zapoznaje się z dokumentami i weryfikuje swój stosunek do stron. Jeśli strony wyrażą na to zgodę, mediacja może być przeprowadzona w pełni zdalnie.
Mediator kontaktuje się ze stronami. Jeśli te są reprezentowane przez pełnomocników, zwróci się do każdego z nich. Następnie ustala przebieg mediacji, informuje o jej zasadach i prowadzi indywidualne rozmowy albo od razu wyznacza termin wspólnego spotkania.
W kolejnym etapie strony przeprowadzają rozmowę mediacyjną. Mediator ma pomóc im wypracować rozwiązania, które zapewnią korzyści zarówno instytucji, jak i kredytobiorcy. Sesji mediacyjnych może w zależności od potrzeb odbyć się kilka. Mediator powinien jedynie wspierać strony w formułowaniu propozycji ugodowych. Nie może narzucać sposobów załatwienia sprawy. Jeśli obie strony wyrażą taką wolę, pośrednik ma prawo wskazać możliwe sposoby rozwiązania sprawy, które jednak nie są wiążące.
Na koniec instytucja finansowa przedstawia propozycję ugodową. Frankowicz powinien się do niej odnieść, może też zadawać pytania. Jeśli wypracowane rozwiązanie jest satysfakcjonujące dla obu stron, dochodzi do zawarcia ugody. Gdy to się nie uda, i tak sporządzany jest protokół mediacji, który potwierdza, że nie doszło do polubownego zakończenia sporu.
Ewentualna ugoda musi być zatwierdzona przez sąd. Dokonuje się tego na wniosek strony. Po zatwierdzeniu przez sąd ugoda z KNF ma moc prawną ugody zawartej przed sądem, która po opatrzeniu jej klauzulą wykonalności stanowi tytuł wykonawczy.
Decyzja o wzięciu udziału w mediacjach z bankiem jest w pełni dobrowolna. Podczas jej podejmowania warto pamiętać, że mediacje przy KNF są prowadzone przez mediatora, który pochodzi z działającego przy Komisji Sądu Polubownego. Mimo że w teorii mediator ma być w pełni bezstronny i nie może narzucać stronom rozwiązań bez ich woli, to naturalne, że ze względu na niesprzyjającą frankowiczom narrację KNF kredytobiorca może nie mieć pełni zaufania do procedury.
Sama idea mediacji jest bardzo pozytywna. Problem w tym, że w sporach frankowych nie widać woli polubownego rozwiązania problemu po stronie banków. Zamiast tego wydaje się, że instytucje finansowe robią wszystko, aby zapewnić sobie jak najwyższe korzyści, nie patrząc na interesy konsumentów. W czasie mediacji kredytobiorca może przedstawić swoje propozycje polubownego rozwiązania sporu, jednak wątpliwe jest, czy bank wyrazi nimi zainteresowanie.
Sama mediacja przy KNF nie stanowi też szybkiego rozwiązania sporu. Na wyznaczenie terminu rozmowy trzeba czasem czekać nawet kilka miesięcy. W tym czasie alternatywnie można wszcząć postępowanie sądowe.
Jeśli zdecydujesz się na przeprowadzenie mediacji z bankiem, dobrze się do niej przygotuj. Przede wszystkim zapoznaj się z istotą spraw frankowych i postaraj się zrozumieć, jakie możliwości działania są dostępne dla frankowiczów. Przygotuj spis najważniejszych dla siebie kwestii i przedstaw je podczas spotkania. Przed mediacją poczytaj też, jaki jest zakres propozycji ugodowych polskich banków i zastanów się, czy oferowane rozwiązania są dla Ciebie satysfakcjonujące.
W praktyce w czasie mediacji z bankiem najlepiej korzystać z pomocy doświadczonego pełnomocnika. Jeśli nie dojdzie do zawarcia ugody, prawnik wytłumaczy alternatywne możliwości i w razie potrzeby pomoże z wszczęciem procesu.
Początki spraw frankowych nie były łatwe dla kredytobiorców, ponieważ w postępowaniach o ustalenie nieważności kredytów w CHF brakowało ugruntowanej linii orzeczniczej. W tamtym okresie część frankowiczów zdecydowała się na zawarcie ugody. Dziś, gdy za kredytobiorcami przemawiają niezwykle korzystne statystyki wygrywanych spraw oraz wspierające orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nie ma wątpliwości, że rozwiązaniem, które może przynieść najwyższe korzyści, jest pozwanie banku.
Podpisując ugodę, frankowicz zyskuje jedynie część tego, co mógłby otrzymać przed sądem. Przede wszystkim umowa przesądza, że kredyt będzie dalej spłacany. Dojdzie do jego przeliczenia na złotówki, ale niepewna będzie wysokość rat w przyszłości. Jako zalety ugody eksperci wymieniają krótki czas jej wprowadzenia w życie. Ta korzyść nie ma jednak odniesienia do mediacji w Sądzie Polubownym przy Komisji Nadzoru Finansowego, ponieważ taka procedura może trwać miesiącami.
W razie pozytywnego wyroku sądowego i ustalenia nieważności zobowiązania umowa będzie z kolei traktowana tak, jakby nigdy nie została zawarta. Kredytobiorca nie wróci już do spłaty rat, a dodatkowo w wielu przypadkach może liczyć na wysoki zwrot. Bank będzie musiał zwrócić na jego rzecz wszystkie uiszczone w toku wykonania umowy kwoty – w tym również odsetki i opłaty dodatkowe. Kredytobiorca oddaje z kolei tylko kwotę udostępnionego kapitału. W razie przegranej banku wszystkie koszty procesu poniesie instytucja finansowa.
Niezależnie od tego, jakie działania zdecydujesz się podjąć w sprawie swojego kredytu, warto najpierw dokładnie przeanalizować stan faktyczny i prawny oraz sprawdzić, jakie korzyści wiążą się z każdym z rozwiązań. Jeśli chcesz dowiedzieć się, czy bank zawarł w umowie postanowienia abuzywne uzasadniające unieważnienie zobowiązania, skontaktuj się z nami.
