Kolejny spór prowadzony przez naszą kancelarię z bankiem BPH S.A. zakończył się po naszej myśli. Dla klientów uzyskaliśmy unieważnienie umowy kredytu frankowego, a także zwrot nienależnie pobranych kwot. Ich suma okazała się znaczna i została dodatkowo powiększona o zwrot kosztów procesu. Dowiedz się, jakie podstawy orzeczenia wskazał sąd w jego uzasadnieniu.
Powodowie w 2008 roku potrzebowali pieniędzy na dokończenie budowy domu. Nie prowadzili działalności gospodarczej – byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Nie znali wcześniej oferty kredytów waloryzowanych kursem waluty obcej. Chcieli otrzymać finansowanie w złotówkach. Przedstawiciel banku oferował im kredyt frankowy, mówiąc, że sam jest zainteresowany takim zobowiązaniem, nie tłumacząc im roli franka szwajcarskiego w umowie.
Powodowie nie mieli świadomości, że wzrost kursu CHF oznaczał wzrost raty kredytu i wysokości zobowiązania. Nie informowano ich o ryzykach związanych z zawarciem umowy. Nie przedstawiano im symulacji, co stanie się z ich zobowiązaniem w przypadku wzrostu kursu franka szwajcarskiego. Kredytobiorcy otrzymali gotową umowę do podpisu. Działali w zaufaniu do przedstawiciela banku. Nie mogli negocjować postanowień umowy. Umowę przeczytali pobieżnie, nie rozumiejąc wszystkich sformułowań.
Powodowie podpisali dokumenty. W dniu wypłaty saldo kredytu było wyrażane w walucie, do której indeksowany był kredyt, według kursu kupna CHF podanego w tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych. Następnie saldo walutowe przeliczano dziennie na złote według kursu sprzedaży waluty, do której był indeksowany kredyt z tabeli kursów.
Sprawa powodów – podobnie jak inne sprawy frankowe – uzasadniała analizę umowy pod kątem występowania w niej postanowień niedozwolonych.
Analizując sprawę o sygn. akt I C 825/21, Sąd Okręgowy w Częstochowie stwierdził, że abuzywność klauzul umownych jest niezależna od tego, kiedy powodowie uzyskali świadomość o tym fakcie.
Dla oceny, czy postanowienie umowne ma charakter niedozwolony, wystarczające jest stwierdzenie, że potencjalnie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Ocenę nieuczciwego charakteru warunków umowy należy przeprowadzać w odniesieniu do chwili jej zawarcia, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności, o których przedsiębiorca mógł wiedzieć przy zawieraniu umowy, a które mogły wpływać na jej późniejsze wykonanie. Orzeczenie stwierdzające abuzywność postanowienia i brak związania konsumenta mają charakter deklaratoryjny.
Sąd podkreślił w uzasadnieniu orzeczenia, że oceniając treść analizowanych klauzul przeliczeniowych, należy stwierdzić, że zostały zaprojektowane w sposób rażąco niesymetryczny, zabezpieczając interesy banku i godząc w interes kredytobiorcy. Ich zastosowanie prowadziło do przerzucenia ryzyka walutowego w całości na kredytobiorcę.
Nieuczciwą praktyką rynkową było zastrzeżenie przez bank uprawnienia do jednostronnego określania poziomu kursów walutowych z jednoczesnym stosowaniem różnych kursów przy wypłacie kredytu i jego spłacie. Tabela kursów kupna i sprzedaży walut służąca do przeliczeń była ustalana przez bank, a powodowie nie mieli żadnego wpływu na poziom kursów walutowych. Z punktu widzenia abuzywności postanowień nie ma znaczenia, czy bank faktycznie nadużywał uprawnienia do kształtowania wysokości kursów walut w tabelach, czy utrzymywał je w zbliżonej wysokości do kursów rynkowych. Chodzi o takie ukształtowanie postanowień umowy, że stwarzały dla kredytobiorcy taką możliwość.
Co więcej analizując umowę, należy stwierdzić, że nie zawierała postanowień lub klauzul, które mogłyby zastąpić niedozwolone postanowienia. Bez niedozwolonych postanowień nie miałaby ona z kolei jak obowiązywać, ponieważ byłaby sprzeczna z naturą (właściwością) stosunku prawnego, który strony nawiązały.
9 grudnia 2022 roku Sąd Okręgowy w Częstochowie, I Wydział Cywilny, w składzie, którego przewodniczącym był sędzia Tomasz Kita ustalił, że zasadne jest unieważnienie kredytu we frankach.
Z tego powodu zasądził od pozwanego Banku BPH Spółki Akcyjnej w Gdańsku łącznie na rzecz powodów kwotę 146 987,84 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Na rzecz naszych klientów przyznano dodatkowo kwotę 11 834 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.
