Umowa kredytu frankowego „Własny Kąt” jest często kwestionowana przez kredytobiorców. W jej treści znajdują się bowiem klauzule, które noszą znamiona abuzywności. Niedawno wygraliśmy kolejną sprawę tego typu. Prezentujemy szczegóły orzeczenia.
W 2008 roku nasza Klientka wystąpiła do PKO Banku Polskiego z wnioskiem o udzielenie kredytu hipotecznego „Własny Kąt” w wysokości 200 000 złotych. Jako wnioskowaną walutę wskazała CHF.
Kwota udzielonego kredytu wynosiła 92 539,36 CHF. Finansowanie zostało przeznaczone na nabycie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego. Zobowiązanie miało być spłacane przez 408 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Szacunkowy całkowity koszt kredytu w dniu sporządzenia umowy wynosił 254 534,99 złotych.
Kredytobiorczyni została ogólnie poinformowana przez bank, że ponosi ryzyko zmiany kursów waluty polegające na wzroście wysokości zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokości rat kredytu w złotówkach przy wzroście kursów waluty kredytu oraz ryzyko stopy procentowej. W praktyce nie rozumiała jednak jego znaczenia, zwłaszcza że była przekonywana o atrakcyjności oferty.
Po latach spłaty rat o wiele wyższych, niż zakładała, kredytobiorczyni zdecydowała się z naszą pomocą zawalczyć o swoje prawa przed sądem.
Nieprawidłowości z etapu zawierania umowy kredytu doprowadziły do skierowania pozwu na drogę postępowania sądowego. Po jego rozpoznaniu sąd uznał, że żądanie uznania umowy za nieważną jest zasadne.
W omawianej sprawie strony zawarły umowę, w której bank przekazał do dyspozycji powódki nieokreśloną kwotę polskich złotych stanowiących równowartość określonych w umowie franków szwajcarskich. Wartość ta była ustalana przy zastosowaniu kursu kupna z aktualnej tabeli kursów obowiązującego banku w dniu realizacji zlecenia płatniczego.
Po przeanalizowaniu sprawy sąd doszedł do wniosku, że tak skonstruowany rodzaj kredytu denominowanego nie stanowi umowy kredytu i dlatego jest to umowa nieważna na podstawie art. 58 § 1 k.c. Do wskazanych essentialia negotii umowy kredytu bankowego należy bowiem określenie kwoty kredytu i waluty kredytu, określenie oprocentowania i zasad jego zmiany, celu kredytu i wysokości prowizji.
W omawianej sprawie wartość kredytu wyrażona została we franku szwajcarskim, natomiast wypłata kredytu i ustalenie wysokości raty odnosiły się do polskich złotych. W tej sytuacji kredytobiorca nigdy nie spłaca nominalnej wartości kredytu, bo z uwagi na różnice kursowe i różnice czasowe pomiędzy zawarciem umowy a późniejszą wypłatą i spłatą kredytu zawsze będzie to inna kwota.
Taka cecha stanowi znaczące odejście od ustawowej konstrukcji kredytu, której elementem przedmiotowo istotnym jest obowiązek zwrotu kwoty otrzymanej. Fakt ten wynika z włączenia do umowy klauzuli przeliczeniowej, która powoduje, że wysokość zobowiązania wyrażonego w walucie polskiej jest modyfikowana innym miernikiem wartości. Włączenie do umowy takiej klauzuli wprowadza szereg problemów związanych z przełamaniem zasady nominalizmu, zasady określoności świadczenia, obarczeniem kredytobiorcy nieograniczonym ryzykiem kursowym, a także możliwości naruszenia przepisów o odsetkach maksymalnych.
Po tak poczynionych ustaleniach prawnych 22 stycznia 2024 roku został wydany korzystny dla frankowiczów wyrok w sprawie o sygn. akt I C 1230/22.
Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny w składzie, którego przewodniczącym była sędzia Ewa Tokarzewska, ustalił, że umowa kredytu mieszkaniowego WŁASNY KĄT hipoteczny z dnia 4 marca 2008 roku zawarta między stronami jest nieważna.
Sąd dodatkowo zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 170 131,13 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 stycznia 2024 roku do dnia zapłaty. Na rzecz powódki zostało przyznane również 11 817 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.
Wyrok jest korzystny dla frankowiczów i wpisuje się w ugruntowaną linię orzeczniczą w tego typu sprawach.
